ارزیابی تنوع ژنتیکی جمعیت زنبور عسل ایرانی (apis mellifera meda) در شمال غرب ایران با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره و خصوصیات مرفولوژیکی

در مجموع، 3200 زنبور کارگر جوان از نظر مرفولوژیکی و 320 زنبور از لحاظ مولکولی بررسی شدند. مطالعه چهار جایگاه ریزماهواره­ای مهم زنبور عسل (a24, a28, a29, a113) نشان داد که تنوع ژنتیکی قابل­ملاحظه­ای در بین جمعیت­های زنبور عسل شمال­غرب ایران وجود دارد و از نظر میانگین تعداد آلل به ازای هر جایگاه (25/3-75/5) و میانگین هتروزایگوسیتی مورد انتظار (445/0-701/0) دارای سطح بالایی از تنوع می باشند. همچنین، براساس نتایج تجزیه واریانس مولکولی (amova)، تنوع ژنتیکی درون جمعیتی 70 درصد و تنوع ژنتیکی بین جمعیتی 30 درصد برآورد گردید. علاوه بر آن، آنالیز آماری داده­های مرفولوژیکی با استفاده از تجزیه به مؤلفه­های اصلی (pca) نشان داد که جمعیت زنبور عسل شمال­غرب ایران حداقل به سه گروه قابل تفکیک است. نظر به تنوع بالای ژنتیکی زنبور عسل شمال غرب ایران، ایجاد ایستگاه­های پرورش ملکه و اجرای برنامه­های اصلاح نژادی مختص توده زنبور عسل شمال­غرب کشور،  لازم و ضروری بنظر می رسد. همچنین با توجه به چندشکلی بالای نشانگرهای مورد مطالعه، این نشانگرها برای مطالعات بعدی از جمله برای نقشه­یابی صفات کمی (qtl mapping) و استفاده از آنها برای انتخاب به کمک نشانگر (mas) و سایر مطالعات توصیه می­شود.